Czy fotografowanie lub filmowanie osób, bez ich zgody jest zabronione czy dozwolone?

Jako rozpowszechnianie należy rozumieć jakiekolwiek udostępnianie publiczne fotografii – np. umieszczanie jej na wystawie, stronie internetowej, w gazecie itp. Zakłada się, że zgoda została wyrażona, gdy osoba, której wizerunek będzie rozpowszechniany otrzymała za to zapłatę.

Od powyższej zasady przewidziane są dwa wyjątki. Nie jest bowiem wymagana zgoda na rozpowszechnianie wizerunku osoby powszechnie znanej, jeżeli wizerunek wykonano w związku z pełnieniem przez nią funkcji publicznych, w szczególności politycznych, społecznych, zawodowych. Ponadto zgoda taka nie jest wymagana od osoby stanowiącej jedynie szczegół całości takiej jak zgromadzenie, krajobraz, publiczna impreza.

Powyższe dotyczy jedynie rozpowszechniania wizerunku. Pamiętać jednak należy, że wizerunek, w świetle przepisów Kodeksu cywilnego (art. 22) stanowi dobro osobiste każdego człowieka i jako takie podlega ochronie. Jednakże ochrona ta nie jest tak daleko idąca jak przy opisanym powyżej rozpowszechnianiu czyjegoś wizerunku, do którego wymagana jest wyraźna zgoda portretowanej osoby. Można przyjąć, iż w przypadku gdy fotografia nie będzie rozpowszechniana, wyraźna zgodna portretowanej osoby nie jest wymagana. Wystarczająca wydaje się być zgoda domniemana - którą możemy przyjąć, gdy portretowana osoba, mając tego świadomość, nie sprzeciwia się temu wyraźnie. Jednakże, gdy osoba taka sprzeciwi się jej fotografowaniu, będzie to wiążące dla fotografa. Fotografowanie, filmowanie takiej osoby mimo jej sprzeciwu stanowić będzie naruszenie jej dobra osobistego, co uprawniać będzie ją np. do żądania zaprzestania dalszych naruszeń, a także odszkodowania czy zadośćuczynienia.

Można zatem przyjąć, iż w świetle obowiązujących przepisów istnieje swoboda w fotografowaniu, filmowaniu osób powszechnie znanych, jeżeli wizerunek ich utrwalony został w związku z pełnieniem przez nią funkcji publicznych jak i w przypadku, gdy fotografowane osoby stanowić będą jedynie szczegół fotografowanej całości –  np. widok przechodniów na chodniku. Jednakże również takie osoby korzystać będą z prawa do ochrony wizerunku na zasadach ogólnych, choć wydaje się, że ochrona ta będzie miała ograniczony charakter.

Podsumowując, można przyjąć, biorąc pod uwagę nie tylko obowiązujące przepisy ale i przyjęte zwyczaje, że zalecane jest uzyskanie każdorazowej zgody osób fotografowanych, przy czym przy zamiarze późniejszego rozpowszechniania tych wizerunków zgoda na takie rozpowszechnianie musi być udzielona w sposób wyraźny i świadomy.